جهت رفع اضطراب
گفته شده از ایسنا، کنکور و نتیجه های آن که متاسفانه و براساس اعتقادات اشتباه به نوعی ارزش‌گذاری بر روی شخصیت فرد طی می‌شود، آسیب ها و مشکلات روحی – روانی قابل توجه ایی را چه قبل، چه بعد و چه در انجام آزمون برای راه زیادی از داوطلبان به همراه دارد که از جمله آنها احساس ناکامی و شکست برای داوطلب میباشد.
از این رو همه ساله اورژانس «۱۱۵» در آستانه و روز برگزاری کنکور شاهد افزایش مراجعات پزشکی با شکایات جسمانی نظیر سندرم روده تحریک پذیر، تهوع و استفراع، دل پیچه، تشدید حملات آسمی، افسردگی و متعاقب آن کاهش تمرکز و اختلالات خواب است که علت همه آنان چیزی جزء اضطراب نیست.
دکتر یوسف سمنانی روانپزشک با اشاره به وجود اضطراب، نگرانی و دلهره در برخی از داوطلبان کنکور سراسری، اثر بخشی درمان را منوط به پیگیری و اقدامات درمانی قبل از برگزاری آزمون دانست.
از سویی نتایج تحقیقات پژوهشگران هم حاکی از آن است که اثر اضطراب بر عملکرد افراد بیش از سایر عوامل محرک هیجانی است به نحوی که هر گاه سطح تحریک هیجان بسیار پایین باشد تلاش فرد هم در امتحان کمتر می شود اما تحریک در حد متعادل، فرد را به تلاش بیشتر و عملکرد بهتر وا می دارد.
سمنانی با بیان اینکه فرد فاقد هر گونه اضطراب، هیچ تلاش و اقدام مثبتی برای مطالعه بهتر دروس نخواهد داشت، در ادامه گفت: وجود اندکی اضطراب برای افزایش کیفیت مطالعه الزامی است اما اضطراب شدید با علایم جسمانی باعث اختلال در تمرکز و کاهش توانایی ذهنی شده و مانعی برای مطالعه محسوب می‌شود.
یک روانشناس هم وجود میزان اندکی از اضطراب را برای حفظ سطح هوشیاری در انجام وظایف و تکالیف ضروری دانست و افزود: اگر اضطراب از سطح معینی افزایش یابد آزار دهنده بوده و به داوطلب اجازه استفاده بهینه از آموخته‌های خود را نمی دهد.
به گزارش ایسنا، وجود بحران‌های عاطفی یا اختلافات خانوادگی، عدم آمادگی کامل و یا داشتن انتظار بیش از حد توان از آنان، مقایسه کردن آنها با دیگران و عدم توجه به تواناییها و استعدادهای فردی آنان و در نهایت عدم شناخت احساسات و عواطف و خصوصیات شخصی از عوامل و بروز یا تشدید اضطراب میباشد.
سمنانی در خصوص مهمترین علل اضطراب توضیح داد: فقدان اطلاعات کافی از برگزاری آزمون، شیوه تکمیل پرسشنامه و نحوه پاسخ دهی و عدم اطلاع از لوازم مورد نیاز در جلسه امتحان از دلایل اضطراب داوطلب است.
وی راه حل این مشکل را آشنایی داوطلب با محل برگزاری آزمون و فضای فیزیکی آن عنوان کرد و افزود: این فرد می‌تواند با تداعی محل آزمون و تجسم جلسه امتحان و تمرین تکنیک RELAXATION (شل کردن عضلات با چشمان بسته) قبل از برگزاری کنکور، در جهت کسب آرامش و غلبه بر اضطراب تمرین داشته باشد.
هر چند ویژگیهای شخصیتی فراگیرنده در بروز اضطراب تاثیر جدی دارد اما نباید اضطراب را پدیده‌ای صرفا ذاتی تلقی کرد.
به بیان دیگر اضطراب امتحان عمدتا محصول یادگیری فرد است .
بیابانگرد، روانشناس و عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی هم علت اضطراب برخی از افراد را وابسته به نوع شخصیت آنان عنوان کرد و افزود: وجود افکار و ارزیابی های منفی در جلسه آزمون، نگرانی و وسواس بیش از اندازه از نتیجه آزمون، عزت نفس پایین و باور نداشتن تواناییهای فردی سبب تجربه اضطراب‌های شدید می شود.
وی در ادامه گفتگوهایش گفت: چنانچه ارزیابی فرد از استعدادهای خود منفی بوده و از شکست به شدت بهراسد همچین فردی به جای اندیشیدن به استعداهای، دایما ناتوانیهای خود را یادآوری می کند.
سمنانی تمرین نحوه پوشش جلسه امتحان و حتی نوع قلم و مداد پاک کن مورد استفاده در جلسه آزمون را در رفع و یا کاهش اضطراب داوطلب کنکور مؤثر برشمرد و افزود: به همراه داشتن تعداد کافی مداد (نه اضافه تر) در عدم بزرگ جلوه دادن کنکور و حفظ آرامش فردی مؤثر است.
بیابانگرد نیز با اشاره به این که عدم تسلط و آمادگی فردی عاملی برای بروز اضطراب است، در ادامه افزود: اگر انتظارات داوطلب فراتر از قابلیتها و تواناییهای فردی وی باشد عاملی برای نارضایتی و پیش زمینه‌ای برای اضطراب است.
وی با تاکید بر تاثیر شیوه مطالعه بر بروز و یا تشدید اضطراب، گفت: مطالعه یک فن، تکنیک و مهارت است و چنانچه اصول مطالعه با برنامه‌ریزی از پیش تعیین شده به درستی رعایت شود یادگیری مطالب به شیوه صحیح امکانپذیر است.
به گفته این روانشناس، فعال بودن حین مطالعه، ارزش قایل شدن به تکرار، تمرین و پر آموزی، برخورداری از تغذیه مناسب، اکسیژن کافی و انجام فعالیتهای جسمانی و ورزش و مشخص کردن مطالب مهم آموزش از طریق خط کشیدن، یک ربع استراحت به ازای هر یک ساعت مطالعه از ویژگیهای مطالعه‌ای صحیح است.
سمنانی هم با تاکید بر ضرورت مصرف مواد قندی و پرهیز از مصرف مواد لبنی به ویژه شیر در صبح روز امتحان به ایسنا، گفت: داوطلبان کنکور غالبا به اصرار خانواده‌ها به نوشیدن شیر و مواد لبنی مبادرت می‌ورزند این در حالیست که نوشیدن شیر به علت ایجاد اختلالات گوارشی برای صبح روز امتحان مناسب نیست .
به گفته وی، آب میوه نوشیدنی مناسب برای صبح روز آزمون است.
دکتر بیابانگرد هم اصلاح روش مطالعه و تغییر وضعیت روحی روانی و جسمانی، تامین خواب کافی و استراحت مناسب را از راههای حفظ آمادگی برای آزمون برشمرد و افزود: حداقل ۷ ساعت خواب شبانه برای حفظ قدرت حافظه الزامی است زیرا عوارض کم خوابی به مراتب بیشتر از فواید آن است.
وی همچنین آشنایی قبلی با موقعیت و مکان برگزاری آزمون را راهی برای کاهش اضطراب دانست و در ادامه به داوطلبان کنکور سراسری پیشنهاد کرد که روز قبل از آزمون از جلسه و محل برگزاری، محل سالن و خیابان بازدیدی داشته باشند .
بیابانگرد با تاکید بر میزان مناسب خواب در شب قبل از آزمون، از هموطنان خواست پس از گرفتن دوش و صرف صبحانه‌انی سبک راهی محل برگزاری آزمون شوند.
سمنانی از والدین خواست تا با برگزاری مراسمی ویژه سعی در بزرگ جلوه دادن کنکور نداشته باشند بلکه مناسب‌تر آن است که رفتار والدین و اطرافیان تفاوتی با سایر روزهای امتحانی نداشته باشد.
زیرا به اعتقاد وی در بسیاری از موارد اضطراب از والدین به فرزندان منتقل می‌شود.
بیابانگرد هم در خاتمه به داوطلبان مضطرب توصیه کرد: برای کاهش میزان اضطراب پس از حضور در جلسه آزمون و دریافت پرسشنامه تک تک به سراغ سوالات آزمون رفته و از نگاه اجمالی به جمیع سوالات خودداری کنند زیرا ندانستن پاسخ ۵ سؤال از ۳۰ سوال آزمون اضطراب‌آور است.
باید درک کرد که استعدادهای هوشی، وضعیت خانوادگی، اقتصادی و فرهنگی افراد فرق دارد و همه راهها به کنکور ب پایان نمیرسد.
بنابراین عدم پذیرش در کنکور فاجعه نیست، پس با حفظ آرامش و اعتماد به نفس به چیزهایی که اموخته ایم در جلسه آزمون حاضر بشویم و آموخته‌های خود را بیازمایم.
